Thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới, song song với việc cúng trong nhà, lễ nghi Việt Nam luôn coi trọng việc sắm sửa mâm cúng giao thừa ngoài trời. Vậy cúng trong nhà hay ngoài trời trước, nhà chung cư ccúng ở đâu. Hướng dẫn cúng chuẩn nhất sẽ có trong nội dung bài viết dưới đây.
Cúng giao thừa ngoài trời là cúng ai?
Lễ giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch, đây là lễ cúng sau lễ cúng tất niên cuối năm. Lễ cúng này ngoài mâm cúng gia tiên trong nhà, mỗi gia đình đều chuẩn bị một mâm cúng giao thừa ngoài trời tiễn vị quan Hành khiển của năm cũ và nghênh đón vị quan hành khiển của năm mới. Thời điểm cúng thường được tiến hành vào giờ phút chuyển giao giữa năm cũ và năm mới – 0h ngày mùng 1 Tết.
Tại sao cần cúng giao thừa ngoài trời?
Dân gian tin rằng mỗi năm có một ông hành khiển coi việc nhân gian. Hết năm thì thần nọ bàn giao công việc cho thần kia, cho nên cúng tế để tiễn ông cũ và đón ông mới. Lễ giao thừa được cúng ở ngoài trời là bởi vì các cụ xưa hình dung trong phút cựu vương hành khiển bàn giao công việc cho tân vương luôn có quân đi, quân tới tấp nập, vội vã, nhưng chúng ta người trần mắt thịt không thể nhìn thấy.
Mỗi gia đình chuẩn bị mâm cỗ nguội bày ra ngoài trời cúng với lòng thành tiễn đưa người nhà trời đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ cai quản hạ giới năm tới. Vì việc bàn giao, tiếp quản khẩn trương nên các vị thần và quan quân chỉ có thể dừng ăn hoặc mang theo, thậm chí chỉ chứng kiến lòng thành của chủ nhà mà thôi.
Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời gồm hương, hoa, đèn, bánh kẹo, trà nước, vàng mã, cỗ mặn tùy tâm gia đình
Chuẩn bị mâm cúng giao thừa ngoài trời
Mâm cỗ cúng đêm giao thừa có thể làm cỗ chay hoặc cỗ mặn được dọn ở một bàn riêng.
Mâm cúng giao thừa ngoài trời cỗ mặn
- Gà trống tơ
- Bánh chưng
- Xôi gấc
- Khoanh giò lụa
- Đĩa hoa quả
- Đĩa gạo, muối
- Rượu, nước
- Mũ cánh chuồn
- Lọ hoa tươi
- Vàng mã
- Trầu, cau
- Đèn/nến
- 3-5 nén hương
Cách bày mâm cúng:
Trước hết bạn cần đặt mâm lên một cái bàn chắc chắn, bên dưới mâm có trải khăn sạch.
Sau đó, sắp xếp đồ lễ lên mâm lần lượt như sau:
- Gà đặt ở giữa mâm (cho gà ngậm 1 bông hoa hồng đỏ).
- Bánh chưng bóc phần lá bánh, không cắt, đặt cạnh đĩa gà (nếu cúng xôi gấc thì đặt thay vị trí bánh chưng).
- Giò lụa đặt bên cạnh đĩa bánh chưng (cắt thành một khoanh giò).
- Đặt hoa quả sau gà và bánh chưng.
- Vàng mã, trầu cau đặt trên vành mâm.
- Gạo, muối để vào một đĩa tách nhỏ, đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
- Đèn/nến đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
- Rượu, nước đặt trước mâm lễ.
- Mũ cánh chuồn để bên cạnh hoặc phía sau mâm lễ.
- Lọ hoa tươi để bên cạnh.
- Hương châm cháy có thể cắm vào chén hoặc để dưới mâm.
Mâm cúng giao thừa ngoài trời cỗ chay
- Nước ngọt/bia đóng lon
- Mũ giấy cánh chuồn
- Sớ cúng quan Hành khiển
- Bánh kẹo
- Xôi
- Hoa
- Tiền vàng mã
- Đèn/nến
- Trầu cau
- Hương (3 - 5 nén)
- Rượu, nước
- Muối, gạo
Cách bày mâm cúng:
Đầu tiên bạn cần phải chuẩn bị một chiếc bàn vững chắc, rồi trải một tấm vải sạch lên và đặt mâm vào.
Sau đó, sắp xếp mâm lễ lần lượt như sau:
- Đặt đĩa xôi, bánh kẹo vào giữa mâm, đặt tiền vàng, muối, gạo ở bên cạnh.
- Nước ngọt/bia đặt cạnh bên trái mâm lễ.
- Đèn/nến đặt phía bên phải mâm lễ.
- Rượu đặt ở phía trước mâm lễ.
- Đặt lọ hoa, mũ cánh chuồn và sớ khấn bên cạnh mâm lễ.
- Châm hương cháy rồi đặt xuống mâm hoặc có thể cắm vào chén muối/gạo đều được.
Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời
Sau khi chuẩn bị lễ nghi hương hoa quả lễ mặn để bày án ngoài trời, gia chủ thắp hương và cúng giao thừa ngoài trời theo văn khấn sau:
Bài văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời trong sách Văn khấn Nôm:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần ) .
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Kính lạy:
- Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
- Ngài Cựu niên Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.
- Ngài đương niên Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.
- Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
- Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Nay là giờ phút Giao thừa năm .............
Chúng con là :………………
Ngụ tại :………………….
Phút thiêng Giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, Tam Dương khai Thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái tuế chí đức tôn Thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về Triều để khuyết, lưu Phúc, lưu Ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban Tài tiếp Lộc. Nhân buổi tân Xuân, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cúng trần, dâng lên trước Án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan, Ngài đương niên Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan. Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương. Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Ngài Phúc Đức chính Thần. Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long mạch tài Thần. Ngài Bản Gia Táo Quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này. Cúi xin giáng lâm trước Án, thụ hưởng lễ vật .
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, Cúi xin chứng giám .
Cẩn cáo
Bài văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời do TS Lê Xuân Phương (chuyên gia phong thuỷ) sưu tầm:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Kính lạy :
- Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
- Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
- Ngài Cựu Niên Sở Vương hành khiển, Biểu Tào phán quan.
- Tân niên Ngô Vương hành khiển; Hứa Tào phán quan năm………
- Bản xứ Thổ địa phúc đức chính thần, Ngũ phương long mạch điền chủ tiếp dẫn tài thần
Nay là phút giao thừa giữa năm Quý Mão và năm Giáp Thìn
Chúng con là................., Tuổi:...........
Ngụ tại ..............................................…
Phút thiêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều đế khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên Đương cai, Ngài Tân niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa, Phúc Đức Chính Thần, các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, Bản gia Táo Quân và chư vị Thần Linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô Bồ tát Ma ha tát đại chứng minh.
(Lạy 3 lạy)
1. Cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước?
Nhiều người thường hay thắc mắc, giao thừa có cả mâm cúng trong nhà và ngoài trời vậy cúng trong nhà trước hay ngoài trời trước. Theo các chuyên gia phong thủy và phong tục cổ truyền, mâm cúng giao thừa ngoài trời nên được làm trước với hàm ý "tống cựu nghênh tân", tiễn vị thần cai quản năm qua, đón vị thần cai quản năm tới, đồng thời tiễn những đen đủi trong năm cũ đón một năm mới cát tường như ý.
Sau khi cúng giao thừa ngoài trời gia chủ sẽ tiến hành dâng hương lên ban gia tiên với mong muốn báo cáo gia tiên thời khắc chuyển giao của năm mới, xin gia tiên phù hộ độ trì để gia đạo có một năm bình an như ý, hạnh phúc sum vầy.
2. Nhà chung cư có cần cúng giao thừa ngoài trời?
Mâm cúng giao thừa thường được đặt giữa sân, ở vị trí thoáng để các vị thần đi mây về gió có thể nhìn thấy tấm lòng thành của gia chủ. Nếu không có sân rộng thì đặt trước cửa nhà.
Nếu gia chủ ở nhà chung cư không gian chật hẹp không có sân vườn thì gia chủ nên xuống dưới sân nhà chung cư để đặt mâm cúng. Theo quan niệm của người xưa, việc cúng bái nên được bày ở bàn trên mặt đất vì trên có trời, dưới có đất, giữa có con người là hòa hợp 3 yếu tố Thiên - Địa - Nhân nên gắn kết tâm linh tốt hơn.
Trên đây là những thông tin hữu ích về về cúng giao thừa ngoài trời. Hi vọng một năm may mắn, bình an sẽ đến với quý gia chủ.
